عزاداری چيست؟
ارزش و نقش عزاداری
مراتب عزاداری و عزاداران
عزاداري چيست؟
عزاداري از مقوله ياد و ذكر است.
ياد كسي كه به مصيبتي دچار شده است و ياد كسي كه به علل طبيعي
و غير طبيعي از قبيل قتل، حادثه و امثال اينها از دنيا رفته
است.
شكي نيست كه انسان موجودي است كه
طبيعتاً فراموشكار است و نسبت به چيزهايي كه توجه به آنها
برايش مفيد است، دچار غفلت مي شود. در اين مواقع يادآوري و
تذكّر آن چيز انسان را از ابتلا به حوادثي برايش مضرّ است نجات
مي دهد و از آثار خوب توجه به آن چيز مفيد، بهره مند مي سازذ.
يكي از قوانين مهم خلقت اين است
كه هر چيزي كه براي سعادت دنيا و آخرت انسان مفيد، لازم و
ضروري باشد،غفلت از آن انسان را دچار خسران دنيوي و يا اخروي
مي كند و به همين دليل لازم است به هر وسيله ممكن او را متوجه
آن چيز مهم كرد و غفلت او را بر طرف ساخت.
غمگين شدن، نارضايتي، تباكي،
گريستن، جامه عزا بر تن كردن و ...همگي درجات و يا به بيان
ديگر مراتبي از عزاداري اند؛ وسيله اي براى ذكر كسي كه به گونه
اي از دست داده ايم ، راهي
براى شناخت و سازندگي .
ارزش
و نقش عزاداری
موضوع
زيارت قبور مطهر و مقدّس معصومين (عليهم السلام) و اولياي دين
و نيز توسل به ايشان و سوگواري در ايّام شهادت، همچنين
بزرگداشت ايّام ميلادشان و يا ايّامي كه به نحوي به آن انوار
طيبه مربوط است، به خصوص در مورد سيّد الشهدا(ع) ،
از مهمترين موضوعاتي است كه در فرهنگ اسلام و البته در عقايد
شيعي، جايگاه بسيار رفيعي دارد.
هيچ عملي به اندازهء
برپايي عزاداري براي امام حسين(ع) در حفظ دين از
انحرافات و از هجوم بي امان دشمنان اسلام براي نابودي دين و
همچنين توسعه فرهنگ ديني مؤثر نبوده و نيست. مي توان چنين
مجالسي را مهمترين "وسيله" براي صيانت از كيان دين و جامعه
اسلامي و نيز بسط روح دين و دينداري دانست. چه زيبا فرمود رهبر
كبير انقلاب، امام خميني (ره) :
امام حسين
(ع) نجات داد اسلام را، ما براي يك آدمي كه نجات
داده اسلام را و رفته و كشته شده، هر روز بايد گريه كنيم، ما
هر روز بايد منبر برويم براي حفظ اين مكتب. محرم و صفر است كه
اسلام را زنده نگه داشته است. فداكاري سيّدالشهدا (ع)
است كه اسلام را براي ما زنده نگه داشته است.
(صحيفه نور، ج
8، ص 69)
متأسفانه عزاداري ها با همهء
اهميّت و جايگاه مهمي كه دارند، در طول زمان دچار آفات، خطرات
و انحرافاتي شده است كه اين "وسيله" مهم را تا حدودي كمرنگ
كرده است.
هيچ ديني و هيچ ملّتي در جهان،
چنين "وسيله" قدرتمندي را براي پيشرفت و سعادت در دست ندارد.
با وجود بيان فلسفه عزاداري و
نيز شرح زيارت عاشورا در مجالس عزاداري، به نظر مي رسد هنوز
نتوانسته ايم از اين "وسيله" با عظمت استفاده كافي و لازم را
براي پيشبرد اهداف مقدّس دين و مبارزه با دشمنان خونين آن
بنماييم، باشد كه با درك صحيح از اين موضوع گامهايي سازنده در
جهت پيشرفت اهداف فرهنگ شيعي برداريم و به اين فرمايش نوراني
اميرالمؤمنين (عليه السلام) عمل كرده باشيم كه:
اِذا لَمْ
يَكُنْ ما تُريدُ فَاردْ ما يَكونُ:
هر گاه آنچه را
مي خواهي نيست پس آنچه را كه هست بخواه
(غررالحكم، ج3،
ص135)
مراتب سير و سلوك عزادار
عزاداران، همانند
مؤمنان داراي درجات و مراتب مختلفي هستند كه هر مرتبه، درجه و
جايگاه عزادار را در نظام انسانيت و در نزد خداوند و نيز ميزان
قرب او را به سيّدالشهدا (ع) نشان مي دهد.البته تمامي درجات
عزاداري داراي اجر و ثواب الهي است و هر مرتبه خير و ثوابي را
نصيب عزادار مي كند.
مراتب سير و سلوك
عزادار عبارتند از:
مرتبه اول عزاداری
مرتبه دوم عزاداری
مرتبه سوم عزاداری
مرتبه چهارم عزاداری
مرتبه پنجم عزاداری
بر
گرفته از كتاب عزادار حقيقی ، اثر: محمد شجاعی
